Skip to main content

Konosament — dokument niezbędny do przewozu towarów drogą morską

Konosament, inaczej bill of lading, w skrócie B/L, jest dokumentem wydawanym w przypadku transportu towarów drogą morską. Stanowi potwierdzenie przyjęcia ładunku na pokład statku. Nie jest umową o przewóz towarów tylko potwierdzeniem, że taka umowa została zawarta.

Należy go przedstawić, aby móc odebrać ładunek w porcie, ponieważ daje on prawo do towaru oraz prawo do dysponowania ładunkiem. W przypadku jego zgubienia ładunek nie zostanie wydany i będzie przetrzymywany do czasu przedstawienia odpowiedniego dokumentu.

Informacje, które są zawarte w B/L to m.in.: numer identyfikacyjny towaru, opis ładunku, nazwa statku, nazwa portu załadowania i wyładowania.

Wyróżnia się kilka rodzajów konosamentów, poniżej przedstawiamy kilka z nich — zwykły i bezpośredni oraz armatorski i spedytorski.

konosament zwykły– jest wystawiany w przypadku gdy transport towaru odbywa się bezpośrednio do danego portu bez przeładunku,
konosament bezpośredni– wystawia się, gdy towar może być przeładowywany lub może mieć kilku przewoźników.
Konosament wystawiany przez armatora to konosament armatorski, czyli Master B/L, a wystawiany przez spedytora to  konosament spedytorski-House B/L.

Istnieją również możliwości wystawiania konosamentu w zależności od rodzaju ładunku. W przypadku przesyłek kontenerowych dokument może być wystawiony na jeden bądź kilka kontenerów. Przy przesyłkach drobnicowych wystawia się go na pojedynczą partię, czyli np. na paletę.

Konosament wystawiany jest w trzech oryginalnych, numerowanych egzemplarzach. Wszelkie inne kopie nie upoważniają do obrotu ładunkiem, pełnią jedynie funkcję informacyjną.

Należy pamiętać, że dokument należy wysłać do osoby, która ma odebrać towar, możliwe najszybszą formą przesyłki, np. za pośrednictwem firmy kurierskiej.

Warto też wiedzieć, że bill of lading jest papierem wartościowym, może być przedmiotem handlu i przeniesienia własności.

W przypadku, gdy z wyjątkowych przyczyn nie mamy konosamentu, może zostać wystawiony szczególny rodzaj listu przewozowego tzw. Sea Waybill (SWB). Uprawnia on do odbioru towaru, ale nie przenosi własności i jest używany, by towar nie został zatrzymany w porcie (gdy zależy nam na czasie) oraz gdy występuje duży poziom zaufania między stronami.

Źródło:bansarchina.com

Telex Release

Obecnie najczęściej wykorzystuje się alternatywną wersję konosamentu tj. Telex Release. Występuje w formie elektronicznej i także umożliwia uwolnienie ładunku w porcie. Zwolnienie teleksowe jest wysyłane z portu nadania do portu rozładunku przez agenta lub przedstawiciela nadawcy do agenta odbiorcy w momencie, gdy nadawca towaru przedłoży konosament przewoźnikowi podczas załadunku. Wtedy, informacja potwierdzająca odbiór oryginalnego konosamentu jest przesyłana właśnie w postaci Telex Release a towar w porcie rozładunku zostanie uwolniony po przybyciu.

Zwolnienie teleksowe może zostać użyte w przypadkach, gdy uzgodniliśmy z dostawcą, że opłata za towar zostanie wykonana po nadaniu towaru, gdy dostawca chce pozostać właścicielem towaru aż do czasu opłacenia towaru oraz gdy jako importerzy nie sprzedajemy towarów będących w tranzycie.

Morski List Przewozowy, czyli  Express Release

Jest bardzo podobny do konosamentu, dlatego często z nim mylony. Nie są to jednak tożsame dokumenty i należy je rozróżniać.
Morski List Przewozowy może zostać użyty zamiast konosamentu w momencie, gdy płatność za towary odbyła się z góry, jeszcze przed wysyłką. Niweluje to również konieczność uwolnienia ładunku w porcie. Wtedy nie występuje przeniesienie własności podczas transportu, ponieważ płatność została dokonana wcześniej. Często używa się go także, jeśli transakcja odbywa się między zaprzyjaźnionymi lub powiązanymi firmami.

AWB (Air Waybill), czyli najważniejszy dokument w transporcie lotniczym

AWB to międzynarodowy list przewozowy dla transportu lotniczego.
Dokument ten pełni rolę potwierdzenia zawarcia umowy pomiędzy nadawcą a przewoźnikiem ale w transporcie lotniczym.
Jest potwierdzeniem, że przewoźnik przyjął nasz ładunek i ponosi za niego odpowiedzialność podczas transportu.
Dokument wystawia się w trzech egzemplarzach i sześciu kopiach.
Poszczególne egzemplarze w zależności od osoby, dla której są
przeznaczone, różnią się kolorami. AWB posiada również specjalny numer oraz umożliwia śledzenie drogi swojej przesyłki.

Istnieją 2 rodzaje AWB — MAWB oraz HAWB.

MAWB (Master Air Waybill) jest wydawany przez przewoźnika, czyli np. linię lotniczą. Określa warunki tranzytu i zapewnia ochronę odbiorcy w razie zgubienia lub uszkodzenia towaru podczas transportu. MAWB podlega przepisom IATA. Nadawcą jest spedytor, ponieważ to on konsoliduje towary, a potem dostarcza je do poszczególnych odbiorców.
W przypadku transportu lotniczego towary prawie zawsze są skonsolidowane. W przeciwnym razie należałoby zdecydować się na transport czarterowy, którego koszty są bardzo duże i mogą sobie pozwolić na nie tylko nieliczne przedsiębiorstwa.

HAWB (House Air Waybill) jest wydawany przez spedytora lub firmę zajmującą się spedycją. Podlega on warunkom ustanawianym przez firmę świadczącą usługę (firmę spedycyjną), stąd nie zawsze podlega przepisom IATA, co sprawia, że odbiorca nie ma aż takiej ochrony w przypadku problemów z towarem przy transporcie. Odbiorcą tego dokumentu jest eksporter.

SMGS i CIM —  list przewozowy dla kolei

SMGS i CIM to rodzaje listu przewozowego stasowane, w przypadku transportu kolejowego. CIM jest międzynarodowym wzorem listu, sporządza się go w języku angielskim, natomiast SMGS jest wzorem stosowanym w przewozach na terenie Rosji, Dalekiego Wschodu, również w Chinach. Dlatego też jest wystawiany w języku rosyjskim lub chińskim. Sporządza się go w min. 5 egzemplarzach.  W przypadku importu towarów z Chin można sporządzić łączony list przewozowy CIS/SMGS.

SMGS wystawia się konkretnie do danego odbiorcy (imiennie), dlatego odbiorca towaru musi odebrać go osobiście lub wystosować upoważnienie innej osobie. Bardzo ważne jest to, że prawo własności w tym przypadku jest niezbywalne, SMGS nie można sprzedać (nie jest papierem wartościowym tak jak konosament). Prawo własności towaru może zostać przeniesione tylko i wyłącznie przez cesję.

 

Możesz na nas liczyć

Kompletowanie potrzebnej dokumentacji, może się okazać trudnym i czasochłonnym procesem. Nie musisz robić tego sam. Zlecając import naszej firmie, dopełnimy w Twoim imieniu wymaganych formalności oraz zajmiemy się potrzebnymi dokumentami, tak aby Twoje towary bez problemu przeszły wszystkie procedury importowe.